Güzel Konuşma, Güzel Duruş ve Yürüyüş: Başlarken...
Elegan olmak üzere kendinizi geliştirirken bedeniniz ve zihniniz birlikte biçimlenmeli.Bu hafta ‘‘güzel konuşma’’ ve ‘‘zarif ve doğal duruş’’ nasıl olur; kendi kendinizde Güzel Konuşma ve Güzel Duruş özelliklerini nasıl geliştirebilirsiniz, görelim istedim...
Size hem klasik kabulleri, hem de klasik kuralların günümüzdeki çağdaş yorumlamalarını anlatacağım.
Günümüzde zarafetin ayrılmaz parçası, doğallık. Zarafeti doğanız haline getirmek ki bu, hep böyle yaşamış olmayı gerektirir. Bu blogda yazdıklarımı hayatınızın her anına kattığınızda, zarif ve doğal olabilirsiniz.
Bir mekanda; iş toplantısı, kokteyl, yemek, çay partisi, eski mezunlar pilav günü, derneğinizin, okul aile birliğinin toplantısı veya ilk buluşma... nerede olduğunuz önemli değil. Sizi ilk kez tanıyan ya da yıllar sonra yeniden karşılaştığınız insanlar, görünüşünüzün hemen ardından sesiniz, tavrınız ve konuşmanızdan etkilenir.
Beğenilmek; seçilen değil seçen, hakkında düşünülüp karar verilen değil, siz kararınızı verdikten sonra diğerlerine söyleyen olmak için güzel durabilir, güzel bakabilir, güzel konuşabilir ve gülümseyebilirsiniz...
‘‘Elegant Hayat’’ için kendiniz elegan olmalısınız. Yani iyi ve faydalı hasletlere sahip olmalısınız.
Karşınızdakinin sizinle ilgili ilk izlenimi ilk görüşte olur.
Size oldu mu hiç?
Bazen dikkatleri sadece duruşu, sadece alçacık ama net ve anlaşılır ses tonu, sadece başını hafifçe eğişi, eliyle yaptığı minik bir hareket ile bir kadın çeker... O, zariftir.
Bakışları doğallıkla kendine çeker; konuşmaya başladığında insanlar güzel bir şarkı dinleyecekmiş gibi sessizleşir...
Ahh! Sizi tarif ediyorum, galiba! Pek yakındaki ‘siz’i ;)
‘‘GÜZEL KONUŞMA’’ guzel konusma
Güzel konuşmak için... sesinizin tonu her zaman yumuşak; sözleriniz anlaşılır olsun.
- Anlaşılır bir sesle konuşun. Monoton ve volumu hiç değişmeyen bir ses tonu sıkıcıdır.
- Alçak ve yumuşak ses tonuyla ve her kelimeyi net telaffuz ederken konuşmanızın içeriğinin gerektirdiği duygu değişimleri, nidalar ve konuştuğunuz dilin aksanından gelen vurguların hepsini yapın.
- Cümlenizin başında güçlü ve dolgun çıkan sesiniz, cümlenizin sonuna doğru cılızlaşıp kaybolmasın.
(Bunun için doğru yerlerde nefes almanız gerekir.)
Evet, ‘Güzel Konuşma’ için dersler veriliyor. (Esasen ben de veriyorum. Siz burada yazdıklarımı uygulamaya çalışın.)
Kendi kendinize yüksek sesle okuyarak; okurken ve günlük konuşmalarnızda sürekli kendinizi dışarıdan biriymişsiniz gibi dinleyerek Güzel Konuşma çalışabilirsiniz.
Konuşmanız önce kendi kulağınıza hoş gelmeli. Biraz dikkat ile başarabilirsiniz.
Doğru Nefes:
- Cümlenizin başında diyafram desteği ile (karın bölgesinin göğüs kafesinin altında kalan kısmını şişirerek) ağızdan nefes alın. Nefes sesiniz duyulmasın. Esasen her anki doğal nefesiniz, zaten budur.
- Yazın dilindeki noktalama işaretlerini, konuşma dilinde de kullanırız.
Dikkatle, kitapları yüksek sesle okuyarak ve zamanla, doğru duraklarda sinyal verebilen sezgiler kazanacaksınız ve bu sezginiz, konuşurken doğru yerlerde nefes almanızı sağlayacak.
- Noktada, noktalı virgülde doğal nefes alıp cümle boyunca homojen harcayın.(Dışarı verin.)
- Özne, birkaç kelimelik bir tamlama olduğunda özneden sonra ara nefes alabilirsiniz.
- Konuşurken bazen ihtiyaç nefesi, bazen sözünüzün anlamını güçlendirmek için ifade nefesi alabilir, bazen de nefessiz anlık duraklayabilirsiniz.
İhtiyaç nefesi yarım ila 1sn süreli olabilir. İfade nefesi, vurgu, altını çizme, dikkat çekme amaçlı olduğundan sadece ‘‘1 an’’ uzunluğundadır. Yine duraklama da bir küçük andır.
İfade nefesini, dikkati çekmek istediğiniz andan hemen önce alın. Mesela;
‘‘........Burada her yer dağ taştır. Bundan böyle toprakların verimli olduğuna güvenerek buraya yerleşmemiş atalarımız. Onlar ne bolluk, ne rahat, ne de güven aramadılar. Dünyadan mümkün olduğu kadar uzaklaşmak ve göklere fazlasıyla yakınlaşmak için buralara geldiler. Çünkü coğrafya bakımından burada biz, yerden fazla, göklere yakınız......’’
(Roman: Hayat Bağları, C.V. Georgiu; çeviren: İlhan Eti)
Bu pasajda ihtiyaç nefesi (H diyelim) ve ifade nefesi (h diyelim) alalım ve uygun yerde duraklama (d diyelim) yapalım. Bir de öyle okuyalım:
‘‘........(H) Burada her yer dağ taştır. (H) Bundan böyle (d) toprakların verimli olduğuna güvenerek buraya yerleşmemiş atalarımız. (H) Onlar ne bolluk, (h) ne rahat, (h) ne de güven aramadılar. (H) Dünyadan mümkün olduğu kadar uzaklaşmak (H) ve göklere fazlasıyla yakınlaşmak için buralara geldiler. (H) Çünkü coğrafya bakımından burada biz, (H) yerden fazla, (d) göklere yakınız......’’
Zaten son derece şairane bir dille yazılmış pasajın sesinizle canlandığını duyabildiniz mi?
Evet mi? Kendinizle gurur duyabilirsiniz.
Bu çok güzel ve güzelliğini hissettirerek okuması dikkat isteyen bir pasaj... :)
Bu harikulade konuşma şeklini kendi kendinize nasıl geliştireceksiniz?
1- Konuşmasını, ses tonunu çok sevdiğiniz tiyatro sanatçılarını dinleyin.
İnternetten, benim de konuşmasına hayran olduğum, tiyatro sanatçılarımızla, TRT kökenli o çok doğru ve güzel konuşan spikerlerimizle yapılan röportajları bulup dinleyin. Bakmadan, sadece dinleyin; işitin.
(Sayın Yıldız Kenter hoca ile yapılmış röportajları, TRT kökenli spikerlerimizden Sayın Gülgûn Feyman’ı veya kendi araştırmalarınızla kendinize örnek alacağınız değerli isimlerin tiyatro sahnesi veya tv programlarının dışındaki kendi doğal konuşmalarını dinleyin.)
Taklit etmeyin. Bu dinlemelerinizin sebebi, kendini doğru ifade etme ve ahenkli konuşmaya dair doğru örnekleri duyabilmeniz içindir.
Güzel konuşmak için ‘Tiyatroya gidin’ demeyeceğim. Tiyatroya kendinize sanatsal ve kültürel katkıda bulunmak için gidin; ruhunuzu beslemek için... Harika olur! Fakat; Güzel konuşmanın bedeninizde doğallaşıp ve herzamanki haliniz olmasına çalışırken tiyatro sahnesi abartılı olur. Hem oyunun akışı esnasında tonlamalara dikkatinizi veremezsiniz; hem tiyatroda en arkadaki seyircinin de oyunu takip edebilmesi için her şey gerçek hayattan büyüktür. Yüksek ses, büyük jest ve mimikler... Sizin amacınız, doğal davranırken zarif ve kendiniz olabilmek.
2- Roman ve tiyatro oyunlarını yüksek sesle okuyun... Konferans verir gibi değil; romanın veya oyunun kahramanları sizmişsiniz, her şey odanızda olup bitiyormuş gibi; o replikler sizin duygularınızın uzantısı olarak sizin ağzınızdan dökülüyor, gibi, okuyun.
Siz oyuncu değilsiniz. Elbette, yine güzel konuşabilirsiniz.
Doğal ve ahenkli konuşma alıştırması için konuların ve kahramanların daha içimizden ve günlük hayattan seçildiği eserleri okuyabilirsiniz.
Mesela Behçet Necatigil’in ‘Radyo Oyunları'nı öneririm. Yüksek sesle okuyun. Karakterlerden biri, siz olun. İsterseniz hepsi, siz olun.
Tiyatro sahnesindeymiş gibi değil; gerçekten o oyun ya da romandaki sahne, odanızın içinde gerçekleşiyormuş gibi; sakin, kitabınızdaki replikleri tonlamalar ve vurgularıyla; konuşuyormuş, karşınızda biri varmış gibi okuyun. Bir yandan da kendinizi işitin.
Okul yıllarımızdan pek iyi hatırladığımız Reşat Nuri Güntekin, Halit Ziya Uşaklıgil, Abdülhak Hamit Tarhan’ı severek okuyabilir, eserlerinin duygusuna kolayca bürünerek doğal ve konuşmanızdaki duygu ve anlam geçişlerini yansıtan yumuşak konuşma alışkanlığını farkında bile olmadan kazanabilirsiniz.
Simone de Beauvoire, Taylor Caldwell, Magda Zsabo, Milan Kundera, C.Dickens, Emil Zola, V.Hugo... evet, bambaşka tarzlardan ama hikayeleri ve kahramanları gerçek olan bu yazarları okumanızı çok isterim.
Not: Geleceğim= Geliciym ya da günümüzde gelicem(2. e, 1.’den az uzun ve daha dar) Yapacağım=Yapıciym ya da günümüzde yapıcam (2. a, 1.den az uzun ve az daha dar) Okuyacağım= Okuyciym ya da çağdaşı Okıycam... gibi yazılışından farklı okunan sözcüklere dikkat edeceğiz (edicez-konuşurken).
Günlük hayatta ‘Gelcem, gitcem, napiyosun, gaste, kaave, vs. yuvarlamaktan ötürü kötü telaffuz ettiğiniz sözcükleri artık net ve anlaşılır telaffuz edin.
3- Yanınızda Türkçe bilmeyen bir arkadaşınız varsa sizden duyduğu her sözcüğü doğru öğrensin; öyle düşünün.
4- Olanağınız varsa konuşmanızı, okumanızı kaydedin. Dinlerken sevdiniz mi? Bravo!
Not: ‘Güzel Konuşma’ ile ilgili emin olamadığınız herşey için ‘Yorumlar’dan bana danışabilirsiniz. Diyaloğumuz, diğer blog dostlarımıza da faydalı olacak.=konuşurken ‘‘olucak’’ :)
Alıştırmalarınızı yaparken seçeceğiniz kitaplar, edebi değerli eserler olduğunda anlamlı ve güzel konuşma alışkanlığıyla birlikte düşünsel yeteneğiniz ve edebi dağarcığınız da gelişecektir.
(seçeceğiniz: konuşurken ‘‘seçiceniz’’) (alışkan-lığıyla: konuşurken –lııyla) (dağarcık: konuşurken da*arcık -a ve -a yı bir birine belirsiz ve yumuşak bağlayın=bâlıyın.)
Hem, bu muhteşem eserlerle de henüz tanışmadıysanız, ‘güzel konuşma’ çalışırken tanışmış olacaksınız.
Sesiniz mutlulukla çınlasın! Hepinize neşeli günler dilerim.
il-han
gelecek makale: güzel duruş, yürüyüş